Khi nói về tài năng, hầu hết chúng ta thường nghĩ đến những khả năng bẩm sinh – người thì giỏi thể thao, người thì có năng khiếu toán học, mỹ thuật, hay âm nhạc. Nhưng điều mà ta hay bỏ qua là: tài năng được rèn luyện, chứ không phải sẵn có khi sinh ra. Ta không thấy được hàng ngàn giờ luyện tập vất vả sau ánh đèn sân khấu của những nghệ sĩ thành danh.
Tương tự, khi nói về con cái mình, ta hay cố gắng tìm “năng khiếu tự nhiên” của trẻ và thúc ép trẻ phát huy nó – kể cả khi trẻ không hứng thú. Điều này có thể phản tác dụng, khiến con nản chí trước khi tìm ra đam mê thật sự.
Nếu anh đang muốn khám phá tài năng của con mình, bí quyết nằm ở chỗ để trẻ tự tìm ra điều khiến chúng thật sự hứng thú, từ đó xây dựng ý chí và sự kiên trì để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Cùng khám phá 10 cách đơn giản và thực tế dưới đây nhé:
1. ❌ Đừng vội vã, đừng tạo áp lực
Nhiều phụ huynh hay ghi danh cho con hàng tá hoạt động – từ Hướng đạo sinh đến các đội bóng đá – với hy vọng tìm được cái gì “hợp”. Nhưng điều này dễ khiến con quá tải, áp lực, dẫn đến stress, ảnh hưởng học hành hoặc thậm chí là sức khoẻ.
Thay vì ép con thi đua với bạn bè, hãy quan sát xem điều gì thật sự khiến trẻ hứng thú. Khi trẻ chọn được hoạt động – như chơi piano hay bơi lội – hãy ủng hộ nhưng đừng thúc ép con phải học nhanh hay giỏi ngay. Sự ép buộc chỉ khiến con bỏ cuộc.
2. 🌐 Hiểu và trân trọng thế hệ của con
Con anh có thể không thích vẽ, múa bale hay chơi bóng chày. Thế hệ Gen Alpha hay Gen Z giờ sống trong thời đại công nghệ – nếu trẻ “dán mắt” vào màn hình, đừng quá lo – mà hãy biến nó thành lợi thế.
Rất nhiều trẻ đang học lập trình qua các lớp coding dành riêng cho lứa tuổi nhỏ. Thay vì cố áp đặt suy nghĩ thời “cha mẹ ngày xưa”, hãy mở lòng và nhìn nhận thế giới hiện đại là cơ hội cho con phát triển.
3. 💥 Sai cũng không sao đâu
Trẻ mới bắt đầu học trống, violin hay vẽ đều sẽ gặp lỗi – và điều đó hoàn toàn bình thường. Thất bại là một phần không thể thiếu của hành trình phát triển.
Giúp trẻ hiểu rằng mỗi lần sai là một lần học. Khi trẻ nhận ra điều này, con sẽ trở nên kiên cường và tự tin hơn trong mọi thử thách.
4. 🤝 Xây dựng mối quan hệ cha mẹ – con cái tích cực
Cha mẹ nào cũng muốn tốt cho con, nhưng đôi khi quá nhiều luật lệ và trách nhiệm khiến con cảm thấy áp lực. Thay vào đó, hãy tạo một không gian đầy yêu thương, nơi con được phép sai và học hỏi.
Khi anh giữ bình tĩnh và không trách mắng mỗi lần con vấp ngã, con sẽ tin tưởng và cảm thấy an toàn để tiếp tục khám phá bản thân.
5. 💪 Dạy trẻ sự “bền gan bỉ chí” (grit)
Tài năng không phải là món quà từ trời. Đó là kết quả của sự luyện tập, kiên trì và nỗ lực không ngừng.
“Grit” – hay sự bền bỉ – là yếu tố được nhiều chuyên gia giáo dục xem là chìa khóa thành công lâu dài. Dạy trẻ rằng tài năng phải được tôi luyện, không thể có trong ngày một ngày hai.
6. 🎈 Cởi mở với ý tưởng và ước mơ của trẻ
Anh có thể kỳ vọng con sẽ nối nghiệp mình, nhưng hãy nhớ: con không phải là bản sao của anh. Trẻ có sở thích, tính cách và khát vọng riêng.
Khi con nói muốn làm điều gì đó “lạ” – như vẽ truyện tranh, làm YouTuber hay nhà sinh học biển – đừng gạt đi. Hãy cùng con tìm hiểu và khám phá, miễn là an toàn và hợp lý.
7. 🌱 Khen ngợi nỗ lực, đừng tâng bốc tài năng “trời cho”
Có những trẻ học nhanh hơn thật đấy, nhưng khen vì năng khiếu bẩm sinh thì không giúp con tiến xa.
Thay vào đó, hãy khen vì sự chăm chỉ, thái độ kiên trì. Điều này giúp con hiểu rằng thành công là nhờ nỗ lực, không phải may mắn – và cũng tạo nên phẩm chất tốt trong con.
8. 🧩 Luyện tập vì sự tiến bộ, không phải sự hoàn hảo
Câu “practice makes perfect” (luyện tập tạo nên sự hoàn hảo) thật ra hơi… toxic 😅. Vì hoàn hảo là thứ không thể đạt được, nhất là khi mới bắt đầu.
Thay vì yêu cầu con “phải giỏi ngay”, hãy nhấn mạnh rằng luyện tập là để tốt hơn hôm qua. Nhớ kiểm soát kỳ vọng của mình nữa nha anh!
9. 👀 Khuyến khích “bắt chước” đúng cách để học kỹ năng
Bắt chước thường bị hiểu sai là “ăn cắp” ý tưởng, nhưng trong giáo dục – bắt chước đúng người đúng lúc là một cách học tuyệt vời.
Nếu con học tennis, xem các trận chuyên nghiệp sẽ giúp con học tư thế, kỹ thuật và chiến thuật. Quan trọng là dạy con quan sát – chứ không sao chép mù quáng.
10. 🐣 Lùi lại và để con toả sáng
Và cuối cùng, khi con tìm thấy đam mê, hãy lùi một bước. Hỗ trợ khi cần, lắng nghe khi con chia sẻ, và để con tự đi trên con đường của chính mình.
Trên hành trình khám phá tài năng, trẻ sẽ học cách vượt qua sai lầm, tìm được niềm vui và trưởng thành – về cả kỹ năng lẫn nhân cách.
